Op 2 januari 2021 overleed dr. O. Paul van Bijsterveld, een bevlogen oogarts en expert op gebied van uitwendige inflammatoire oogaandoeningen. Hij was medeoprichter van de European Society of Dacriology en rapporteur van de Société Française d’Ophtalmologie.
Paul werd geboren in 1930 in Semarang (Indonesië). Na zijn studie Geneeskunde in Utrecht werkte hij in Barcelona bij de vermaarde professor Joaquin Barraquer Moner om uitwendige ooginfecties te bestuderen. In 1960 vertrok hij naar de Verenigde Staten voor de opleiding tot oogarts in Baltimore bij professor Richard D. Richards. Bij terugkeer in 1965 werd hij staflid in het Koninklijk Nederlands Gasthuis voor Ooglijders te Utrecht en specialiseerde hij zich tegelijkertijd tot microbioloog bij professor K.C. Winkler. In 1970 promoveerde hij op het proefschrift ‘Moraxella en pyridoxinetekort’. Hij verwierf internationale faam door de ontdekking van een Moraxella-variant in 1970 en een adenovirusvariant in 1979.
Van Bijsterveld zette het ziektebeeld keratoconjunctivitis sicca op de kaart door validering van de bekende Schirmertest uit 1903 en later de Bengaals Rood-test. Hij ontwikkelde traanfilmkwaliteitstests zoals de lysozym- en lactoferrinetest en tilde daarmee de sicca-diagnostiek tot een hoger niveau.
Nationaal en internationaal was Van Bijsterveld betrokken bij oogheelkundig onderwijs, dat hij graag en veel op onnavolgbare wijze verzorgde. Zijn patiëntendemonstraties werden steevast druk bezocht en leverde hem de erenaam ‘de Docent’ op.
Paul van Bijsterveld was een van de eerste oogartsen die betrokken was bij een patiëntenvereniging (de Nationale Vereniging Sjögrenpatiënten). In 1993 was hij medeoprichter van het Oogcentrum Houten, een oogheelkundig ZBC waar hij nog vele jaren na zijn pensioen praktiseerde.
Buiten de oogheelkunde was Paul geïnteresseerd in de geschiedenis van de Egyptische campagnes (1798-1802) van Napoleon. Diens soldaten leden aan de destijds onbehandelbare oogaandoening Chlamydia trachomatis en konden daardoor niet vechten. Dit leidde in de 19e eeuw tot de ontwikkeling van oogheelkunde als zelfstandig specialisme. Paul hield ook van schilderen en was een vaardig barista. Als je op zijn werkkamer werd uitgenodigd voor een kop Turkse koffie, stuiterde je de rest van de dag door het Ooglijdersgasthuis.
Paul van Bijsterveld was een aimabel mens en interessante gesprekspartner. Wij verliezen in hem een toegewijde oogarts en inspirerende docent. Het is een voorrecht mede door hem te zijn opgeleid.
Dr. Khaled Mansour, dr. Nynke Klaassen-Broekema en prof.dr. Jan E.E. Keunen, namens de oud-arts-assistenten van het Koninklijk Nederlands Gasthuis voor Ooglijders
Bron: Ned Tijdschr Geneeskd. 2021;165:B1824
Geef als eerste een reactie